NEINVAZIVNA DIJAGNOSTIKA
Duplex sonografija Cervikalni segmenti supraaortalnih grana se mogu precizno morfološki da analiziraju, posebno što se tiče kompozicije arteriosklerotičnih lezija. Indirektno se može proceniti stanje nedostupnih proksimalnih segmenata (orificijum) supraaortalnih stabala. Vizuelizacija retrogradnog protoka kroz vertebralnu arteriju je dovoljan uslov za pouzdanu dijagnozu okluzije (ili teške stenoze) početnog dela subklavijalne arterije, tj. steal syndrom-a.
Transkranijalna Doppler-sonografija: Karakteristični nalaz u ACM u slučaju proksimalnih karotidnih stenotičnih lezija podrazumeva sniženje brzine, snižen pulsatilni indeks i prigušenost talasa. Omogućava ispitivanje intrakranijalnog kolateralnog krvotoka.
Oftalmološki nalaz: Arterioskleroza supraortalnih grana dovodi do ishemije retine sa ili bez Hollenhorstovih embolusa. Kod aorto-arteritisa na očnom dnu se otkrivaju arteriovenske anastomoze, nalik vencu, koje odgovaraju originalnom opisu Takayasu-a. Pregledom očnog dna otkrivaju se otok i bledilo papile očnog živca.
Kompjuterizovana tomografija (CT) i magnetna rezonansa (MRI) mozga pruža mogućnost da u simptomatskih pacijenata isključimo druge intrakranijalne bolesti koje bi mogle biti uzrok neuroloških problema ili postoje kao prateće oboljenje.
Ako na CT ili MRI mozga postoji sveža zona ishemičke infarkcije, a indikovan je rekonstruktivni zahvat na arterijama, on se mora odložiti mesec dana. Ova vremenska granica se mora poštovati ozbilnije nego u karotidnoj hirurgiji, pošto je pojava reperfuzionog sindroma, reperfuzionog edema, reaktivacije ishemičnih žarišta, hernijacije mozga i konverzije ishemičnog i hemoragički infarkt od daleko većeg značaja (oko 50% ukupnog mortaliteta).
Arteriografija aortnog luka i njegovih grana (arkografija)
Arkografija se smatra zlatnim standardom u dijagnostici supraaortalnih grana za postavljanje indikacija i planiranje rekonstruktivnog zahvata. Za dobre indikacione odluke neophodan je, prikaz intratorakalnog, ekstrakranijalnog i intrakranijalnog arterijskog segmenta. Često je teško proceniti da li se distalno od okludiranog segmenta arterija ne prikazuje ili je takođe okludirana. Obično treba uraditi arteriografiju da bi se potvrdilo prisustvo prolaznog arterijskog segmenta distalno.
Multislajs kompjutetizovana tomografija (MSCT) supraaortalnih grana je minimalno invazivna radiološka dijagnostička metoda pregleda lumena i morfologije. MSCT angiografija nam pokazuje ne samo stepen stenoze i prirodu plakova, već morfologiju arterija i odnos arterija sa ostalim strukturama vrata, kao i uvid u Willisov poligon, što je veoma važno kod planiranja kako operativnog lečenja, tako i interventne procedure.
Traumatska lezija brahiocefaličnog trunkusa je češće nego kod drugih supraaortalnih grana. Aneurizme brahiocefaličnog trunkusa se otkrivaju kao medijastinalni tumor na rentgenskom snimku pluća. Sledeći korak ka dijagnozi je MSCT arteriografija. Opasna greška je pokušaj biopsije iglom ili medijastinoskopija. Ovi pacijenti često imaju i druge aneurizme: descedentne torakalne ili abdominalne aorte za kojima treba tragati.
Digitalna subtrakciona arteriografija (DSA) ima prednost ubrizgavanja manje količine kontrasta, ali se ponekad javljaju problemi sa interpretacijom nalaza. Intraarterijska digitalna arteriografija ima specifičnost i senzitivnost blizu klasične arkografije. Najbolje rezultate daje pri vizuelizaciji distalnih cerebralnih arterija. Intravenska digitalna arkografija daje vrlo diskutabilne rezultate i sve se ređe koristi.
Nuklearna magnetska rezonanasa (MRI) arteriografija omogućava hemodinamsku procenu. Mogućnost funkcionalne procene obezbeđuje otkrivanje znakova kolateralnog krvotoka i krađe krvi. Međutim, slaba rezolucija u slučaju teških (multiplih) lezija intratorakalnog dela supraaortalnih grana, značajno limitira njenu primenu.
Selektivna arteriografija. Transfemoralna kateterizacija aortnog luka sa ubrizgavanjem kontrasta pruža mogućnost za selektivno vizueliziranje pojedinih arterijskih stabala, ako je potrebno i u forsiranim položajima glave i vrata. Potrebno je da snimanje bude u dva pravca (pod pravim uglom) sa selektivnim ubrizgavanjem kontrasta.
